Hifi-benodigdheden – kies je bron

Wat is een bron?

Hifi kopen en opstellen kan even verwarrend als ontmoedigend zijn. Om stress en verwarring te voorkomen, hebben we een aantal blogs geschreven waarin de basis wordt uitgelegd. Daarnaast hebben we video's gemaakt waarin we je geweldige tips geven van experts, waaronder geluidstechnici van Bowers & Wilkins.

We beginnen bij het begin, bij een van de belangrijkste besluiten die je moet nemen als je vanaf niets een hifi gaat opbouwen: de belangrijkste keuze is hoe je je muziek gaat afspelen en vanaf welk formaat. In hifi-taal noemen we dit een 'bron'.

Hoewel je op tal van manieren muziek in je hifi-systeem kunt krijgen, zijn er drie belangrijke - en populaire - opties: vinyl, cd en streaming. Afhankelijk van je budget en behoefte, kun je gaan voor een, twee of zelfs alle drie de opties. Bedenk daarbij wel dat het fantastisch is om flexibel te kunnen kiezen, maar dat je met een enkele bron je budget kunt gebruiken voor betere kwaliteit. Later meer hierover.

Waarom de bron zo essentieel is voor de prestatie

Nadenken over hoe je bron te kiezen is essentieel voor de prestatie die je luidsprekers je laten horen. In een ketting telt elke schakel, maar als je begint met een inferieure bron krijg je nooit een bevredigende luisterervaring.

Wij zijn trots op onze luidsprekers en dat zij muziek presenteren op een manier die de oorspronkelijke bron eer aan doet. Maar er is geen enkele luidspreker die in staat is het gebrek aan resolutie of vervorming te corrigeren die afkomstig is van de basis. Dat is een van de bekendste en accuraatste stellingen in hifi: 'rommel erin, rommel eruit'.

De belangrijkste opties zijn:

We hebben dus: grammofoonplaten, compact discs en streaming. Elke optie heeft zijn voor- en nadelen en elke optie heeft een evenveel gepassioneerde fans als criticasters.

Toch is er geen foute optie. Het gaat gewoon om persoonlijke voorkeur. Zoals Raphael Stier van de uitstekende platenzaak Resident Music in Brighton ons vertelde: ""Er is geen verkeerde manier om muziek te consumeren. Want als je er van houdt, dan houd je er gewoon van.""

Nu leggen we elke bron onder de loep en vertellen we in het kort hoe je je keuze optimaal kunt benutten.

Grammofoonplaten

Een aantal jaren geleden zouden grammofoonplaten waarschijnlijk nog terloops genoemd zijn aan het einde van dit artikel. Audiofanaten waren er natuurlijk gek op, maar deze mensen hadden hun ideale systeem waarschijnlijk al en waren tevreden met het geluid.

Maar sinds enkele jaren is de klassieke lp terug van weggeweest en geniet ongekende populariteit onder muziekliefhebbers vanwege de tastbaarheid ervan en de prachtige 12-inch hoezen die het zorgvuldig gemaakte artwork beter laten zien dan een cd of een streamingdienst ooit zou kunnen. Modern vinyl is verkrijgbaar in een scala aan prachtige kleuren en nieuwe releases worden vaak geleverd in standaard zwart plus een beperkte gekleurde optie om vroege aankopen aan te moedigen. Skinty Fia van Fontaines DC is in vier verschillende vinylversies uitgebracht, waaronder als dubbel-lp, om redenen die we hieronder bespreken. En het goede nieuws is dat, in tegenstelling tot eerdere oplevingen van gekleurd vinyl, er nu geen kwaliteitsverschil is tussen deze en de standaard zwarte versies.

Dat is belangrijk omdat het belangrijkste aspect voor ons altijd de geluidskwaliteit is, en grammofoonplaten klinken geweldig. Omdat vinyl geen digitaal formaat is, kun je het niet vergelijken met cd's of streamen, maar de prachtige warmte van het geluid van vinyl is weergaloos, vooral in vergelijking met cd's. Je merkt vaak dat als mensen eenmaal de voordelen van vinyl kennen, ze nauwelijks meer teruggaan naar cd's.

De voor- en nadelen van grammofoonplaten

Een van de belangrijkste kenmerken van de lp is zowel een voor- als een nadeel, afhankelijk van je voorkeur.

Om een plaat af te spelen moet je een aantal stappen doorlopen: je begint met het kiezen van een plaat uit je collectie, je haalt de binnenhoes uit de buitenhoes, dan haal je de plaat zelf uit die binnenhoes en legt hem voorzichtig op je platenspeler, je zet de platenspeler aan, wacht tot hij op snelheid komt, maakt de lp tijdens het draaien voorzichtig schoon met je platenborstel, je tilt de arm op en brengt hem naar het begin van de plaat, je laat de arm voorzichtig zakken, sluit het deksel van de platenspeler en dan loopt voorzichtig maar snel terug naar je stoel om te luisteren (niet vergeten de plaat halverwege om te draaien) en dan allemaal nog eens in omgekeerde volgorde voordat je naar een andere plaat kunt luisteren.

Als dat als muziek in je oren klinkt, dan zijn lp's iets voor jou en kan niemand je ooit van het tegendeel overtuigen.

Als dat als je ergste nachtmerrie klinkt, dan zijn lp's helemaal niets voor jou!

Een ander belangrijk punt is de prijs. Je kunt er niet omheen: vinyl is duur, of het nu een nieuwe release is of een tweedehands exemplaar in goede conditie. De hernieuwde populariteit heeft de prijzen nieuw leven ingeblazen, vooral nu platenmaatschappijen proberen wat van de inkomsten te compenseren die ze mislopen door de daling van de cd-verkoop en de enorme groei van streaming, iets dat veel minder geld oplevert, tenzij je je kunt meten met Adele.

Het beste uit vinyl halen:

Om alle argumenten te behandelen over hoe je het meeste uit vinyl haalt, zouden we honderden blogposts nodig hebben, en er zijn er al duizenden te vinden. Maar er zijn wel een paar dingen om rekening mee te houden wanneer je grammofoonplaten als je primaire bron wilt gaan gebruiken.

Allereerst, niet alle vinyl is even goed. Bij een plaat wordt vaak een gewicht vermeld, soms 120 g of 140 g, maar minder vaak 180 g, aangezien de andere twee meer standaard zijn. Dit gewicht gaat over meer dan alleen hoe zwaar de lp aanvoelt als je hem vast hebt, op zich al een fijn gevoel. 180 g vinyl is gaat lander mee en is minder gevoelig voor kromtrekken: op de lange termijn is de bijbehorende hogere prijs een goede investering.

Er is ook een argument dat 180 g vinyl beter klinkt, omdat de hogere kwaliteit van het materiaal het gemakkelijker maakt om te snijden (tijdens de productie worden de groeven precies gesneden in een plak ongerept vinyl, zodat de naald van je platenspeler kan draaien en geluid kan voortbrengen), wat betere details en betere bas geeft. Het is ook vaak zo dat platen die op 180 g vinyl worden uitgebracht, profiteren van een betere productie, omdat een platenmaatschappij die de moeite neemt om 180 g vinyl te produceren, waarschijnlijk ook meer zorg besteedt aan de productie en mastering.

Dit kan zijn in de vorm van mastering op halve snelheid, wat zeker een gunstig effect heeft op de geluidsweergave, want door een schijf op halve snelheid te snijden krijgt de snijstylus twee keer zoveel tijd om de mechanische groef op te nemen, wat de kwaliteit enorm verbetert. Onze vrienden van Abbey Road Studios zijn nauw betrokken bij dit proces en verkopen in hun winkel platen waaraan zij hebben gewerkt.

Sommige albums draaien tegenwoordig ook op 45-toeren in plaats van de traditionele 33-toeren. Ook dit heeft een gunstig effect op de geluidskwaliteit, maar is vaak duurder omdat een standaard album dan op twee platen wordt uitgebracht in plaats van een.

Vinyl onderhouden:

Als je in vinyl hebt geïnvesteerd en je lang wilt genieten van de goede kwaliteit en het fantastische geluid, is het cruciaal dat je er goed voor zorgt . Om te beginnen moet je een plaat direct opbergen nadat je hem hebt afgespeeld. Ik weet dat dit logisch klinkt, maar ik zou willen dat ik dit advies als tiener had gekregen, want dan zouden meer van de 40 jaar oude platen in mijn collectie in een betere staat verkeren.

Zorg ook dat de platen op de juiste manier worden opgeborgen. Verticaal op planken is het antwoord, je kunt zelf een opbergsysteem uitzoeken! Zorg er wel voor dat het ergens is met een constante lage temperatuur en minimale luchtvochtigheid. Blootstelling aan hoge temperaturen en luchtvochtigheid is slecht voor je collectie lp's die je natuurlijk niet weg wilt doen! Bovendien moet je ze beschermen tegen blootstelling aan te veel direct zonlicht. Zet ze dus niet op een vensterbank, ook al ziet dat er nog zo cool uit.

Er is ook een heel assortiment aan reinigingsaccessoires, van een eenvoudige borstel om een plaat schoon te maken terwijl deze draait - echt het minimale waarin je moet investeren - tot aan heuse plaatreinigingsmachines die tot honderden euro's kunnen kosten.

Een van de beste investeringen is de plastic hoes. Dit is een vrij goedkope manier om de prachtige buitenhoezen in conditie te houden en slijtage als gevolg van het herhaaldelijk vastpakken van de lp te voorkomen. Hoewel dit nou niet direct van invloed is op de geluidskwaliteit, helpt het wel de tastbare buitenkant te beschermen en dus ook de verkoopwaarde te verhogen, mocht je ooit afstand willen doen van je vinylcollectie.

Tot slot maar zeker niet minder belangrijk: zorg dat je draaitafel goed is opgesteld. Alle hifi heeft baat bij een stevige ondergrond, maar bij vinyl is dat nog belangrijker. Het is altijd de moeite waard om te investeren in een speciale kast voor je apparatuur, maar als dat geen optie is, zorg er dan voor dat je platenspeler op een vlakke en stevige ondergrond staat, bij voorkeur een ondergrond waar de trillingen door rondlopen geen nadelige invloed hebben op de stabiliteit van je draaitafel - vaak een probleem op houten vloeren, waar dansen op je favoriete nummers onmogelijk is.

Er is ook een zekere mate van inbedrijfstelling en onderhoud nodig, van het verzwaren van de arm - essentieel voor een goed geluid en de verzorging van je platen - tot het stofvrij maken van alle bewegende delen! Maar dat is een onderwerp voor een andere blog en de meeste informatie die je nodig hebt, kun je krijgen van je hifi-dealer of op de website van de fabrikant.

Compact disc

De ooit alomtegenwoordige compact disc was voorbestemd om vinyl uit de weg te ruimen, en hoewel de cd de lp zeker een tijd lang heeft teruggedrongen, is de lp nooit verdwenen. Vandaag de dag is de verkoop van vinyl die van de cd weer voorbijgestreefd.

De eenvoudige compact disc is nog steeds een goede bron en blijft ongekend populair, vooral bij mensen met een volledige collectie op cd. En, misschien belangrijker voor de nieuwkomers, er is veel muziek die in fysieke vorm alleen beschikbaar is op cd, met name muziek uit de late jaren 1990 en 2000, die nooit op vinyl is uitgebracht.

Natuurlijk speelt ook de prijs een rol: compact discs zijn goedkoop! Als je vanaf nul een collectie wilt opbouwen, dan kun je met cd's je collectie snel laten groeien, zowel met nieuwe als tweedehandsexemplaren. Een voorbeeld, het album Music For Animals van Nils Frahm kost ca. € 65 op vinyl (vier lp's), maar de versie met 3 cd's heb je al voor ca. € 18. Dat is nogal een verschil, en dan hebben we het niet eens over hoe vaak je op moet staan om de plaat om te draaien!

Maar er is natuurlijk ook een keerzijde. Als eerste, zullen cd's altijd beschikbaar zijn? Misschien niet, koop je dus een formaat dat er over tien jaar niet meer is? Dat houdt je natuurlijk niet tegen de muziek die je al hebt te beluisteren of te genieten van koopjes op de tweedehandsmarkt.

Het grotere probleem voor ons is de geluidskwaliteit. Cd's zijn met veel bombarie op de markt gebracht, ze zouden zorgen voor een ultieme muziekweergave. Dat deden ze niet. Vergeleken met de beschikbare hoge-resolutie streamingdiensten schieten ze flink te kort. En voor de meeste luisteraars klinken ze niet zo goed als het prachtige warme vinyl.

Als je snel een betaalbare collectie wilt opbouwen, zijn cd's dus de juiste keuze. Als je meer waarde hecht aan absolute geluidskwaliteit, dan kun je beter een andere bron kiezen.

Het beste uit cd's halen:

Als de compact disc de bron van jouw keuze is, dan zijn er manieren om er de beste prestaties uit te halen. Voor alle duidelijkheid: dat PlayStation en Xbox kunnen ‘afpelen’, maakt ze nog geen goede bron. In een moderne gameconsole is zo veel gaande dat audiokwaliteit voor muziek niet echt een prioriteit is.

De beste aanpak is de traditionele cd-speler. Dit klinkt misschien logisch maar is toch niet de enige optie. Een cd-speler is in feite een gecombineerd product dat zowel transportmiddel is dat de cd vasthoudt, draait en leest, als ook de Digital to Analogue Converter (DAC) die de digitale informatie op de cd vertaalt naar een analoog signaal dat je uiteindelijk hoort. Het overgrote deel van de cd's wordt op deze manier afgespeeld en er zijn veel uitstekende cd-spelers beschikbaar.

De tweede optie is meestal voorbehouden aan hoogwaardige audiofiele systemen meteen afzonderlijk cd-transport en DAC. Wat voor deze aanpak pleit, is dat elk onderdeel een specifieke taak heeft en de prestatie daarom wordt gemaximaliseerd. Een tegenargument is dat je door het toevoegen van een ander onderdeel meer kabels toevoegt en daarmee mogelijk zwakke schakels. Bovendien is het waarschijnlijk duurder.

Lets anders dat je moet doen om de prestatie te maximaliseren, is de cd's zelf goed verzorgen. Cd's werden ooit verkocht onder het mom dat ze niet kapot te krijgen waren, maar dat klopt niet! Ze zijn misschien niet zo kwetsbaar als vinyl, maar je moet ze toch ook met zorg behandelen. Verwijder stof of vingerafdrukken met een speciale pluisvrije doek en reinigingsvloeistof, en berg dat ze goed op in hun hoesje. Voorkom krassen te allen tijde, hierdoor slaan cd's over!

Streaming

Het beste uit streaming halen

Het kiezen van de juiste streamingdienst voor jouw smaak en behoeften zou een feest moeten zijn, niet een straf. Er is weliswaar een brede selectie om uit te kiezen en het kan een beetje ontmoedigend zijn, maar de meeste diensten bieden gratis testperiodes waarin je gratis muziek kunt luisteren terwijl je op zoek bent naar de dienst die het beste bij jou past.

Als je interesse hebt in audio van hoge resolutie - en als je dit leest, moeten we aannemen dat dat zo is - dan kun je het ongelofelijk populaire Spotify links laten liggen, omdat het niet de hoge resolutie biedt die je zoekt. Het goede nieuws is dat andere diensten zoals TIDAL, Apple, Amazon en Qobuz niet alleen indrukwekkende catalogi hebben, maar ook hoge resolutie bieden.

Soms, zoals bij Apple, rekenen ze niet eens meer voor streaming in hoge resolutie, hoewel je, tenzij je een Apple-gebruiker bent, misschien niet van mobiele telefoon wilt veranderen als dat de manier is waarop je van plan bent toegang te krijgen tot de muziek. In dat geval kan Amazon Music Unlimited aantrekkelijk zijn, vooral als je een Prime-abonnee bent en dus in aanmerking komt voor korting.

Hoe dan ook, schrijf je in, luister en kijk wat voor jou het beste werkt. Zoals gezegd, het moet leuk zijn!

Een andere belangrijke factor waarmee je rekening moet houden, is hoe je toegang wilt tot de streamingdienst. Iedereen heeft een telefoon op zak met toegang hebben tot de muziek op een streamingdienst naar keuze en kan die muziek naar een slimme speaker sturen, zoals Zeppelin of een met Bluetooth uitgeruste versterker, maar het is misschien niet de beste manier als je gaat voor absolute kwaliteit.

Je kunt versterkers kopen die Spotify of TIDAL Connect ingebouwd hebben, zodat je niet eens een speciale bron hoeft aan te schaffen, of als je helemaal los wilt gaan, kun je als bron een speciale muziekstreamer kiezen die je op jouw versterker kunt aansluiten op dezelfde manier als een cd-speler of platenspeler.

Zorg er ten slotte voor dat je de instellingen van je streamingdiensten instelt op de hoogst mogelijke resolutie. Het is mogelijk dat dit niet de standaardinstelling is van de dienst die je kiest, dus zorg ervoor dat je alles goed onderzoekt om het beste te krijgen.

Budgetteren

Beluister je bronnen

Wat je ook beslist, het is cruciaal dat je je systeem 'beluistert' voordat je het koopt. De beste manier om dit te doen is natuurlijk bij je plaatselijke hifi-dealer. Die hebben vrijwel zeker een keur aan draaitafels, cd-spelers en speciale streamers op voorraad in verschillende prijsklassen, en laten je graag een tijdje in een van hun luisterruimtes naar de verschillende opties luisteren.

Een van de dingen die wij graag doen bij het beluisteren van een bron, is naar hetzelfde muziekstuk luisteren op verschillende formaten, wat relatief eenvoudig te doen is. De dealer kan cd- en lp-versies van een 'klassiek' album voor je hebben om te vergelijken, maar je moet ook wat van je eigen muziek meenemen om een goede indruk te krijgen van waar je naar luistert.

Dit is ook een goed moment om na te gaan welke opties er zijn op het gebied van versterking en luidsprekers... maar daar komen we in volgende blogs op terug.